Προτιμούν οι καταναλωτές τα τοπικά-παραδοσιακά προϊόντα;
Το 1919 οι Γάλλοι αγρότες έπειτα από επίμονη προσπάθεια τους να ξεχωρίσουν τα γνωστά κρασιά από την περιοχή του Bordeaux αλλά και το ιδιαίτερο τυρί από την περιοχή του Roquefort σε σχέση με τα αντίστοιχα προϊόντα του διεθνούς εμπορίου,
κατάφεραν τη θεσμοθέτηση που προέβλεπε με ακρίβεια τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων τους καθώς και τη διαδικασία παραγωγής αυτών.
κατάφεραν τη θεσμοθέτηση που προέβλεπε με ακρίβεια τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων τους καθώς και τη διαδικασία παραγωγής αυτών.
Πάνω σε αυτό το μοντέλο βασίστηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση το 1992, δημιουργώντας ένα πλαίσιο για την προστασία των γεωργικών Προϊόντων Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), και των Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) αλλά και για τις βεβαιώσεις ιδιοτυπίας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων αντίστοιχα.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την παρακάτω ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: http://www.minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/2012-02-02-07-52-07
Η σημερινή κατάσταση στην παγκόσμια αγορά μας δείχνει πως υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον σχετικά με την κατανάλωση τοπικών και παραδοσιακών προϊόντων, προϊόντων δηλαδή που η ύπαρξη τους έρχεται σε άμεση συσχέτιση με τον τοπικό χαρακτήρα συγκεκριμένων περιοχών. Τον Ιούλιο του 2017, μέσω συμφωνίας που πραγματοποιήθηκε μεταξύ ΕΕ και Ιαπωνίας, 205 προϊόντα ονομασίας προέλευσης έχουν το προνόμιο να κυκλοφορούν στην Ιαπωνική αγορά με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Περισσότερα από 1400 προϊόντα είναι ενταγμένα στην επίσημη λίστα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζοντας αυτό το τοπικιστικό στοιχείο. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από της νότιες Ευρωπαϊκές χώρες, με την Ελλάδα να καταλαμβάνει την 5η θέση στην συγκεκριμένη λίστα.
Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των προϊόντων είναι η σύνδεση τους με την κοινωνία. Όπως για παράδειγμα η ελληνική κοινωνία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ελαιόλαδο και τη φέτα, παρόμοια παραδείγματα συναντώνται σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό γίνεται πιο έντονο σε τοπικές γιορτές ανάλογα με τα ήθη και τα έθιμα κάθε τόπου. Σημαντικό ρόλο παίζει και η δύναμη της συνήθειας, καθώς αυτά τα προϊόντα είναι αποτυπωμένα στο μυαλό του κάθε ατόμου από την καθημερινότητα του αλλά και η κληρονομικότητα της κατανάλωσης των προϊόντων αυτών από γενιά σε γενιά. Οι γονείς συνήθως περνούν στα παιδιά τους τις διατροφικές τους συνήθιες, ειδικές αλλά και γενικότερες. Σκεφτείτε για παράδειγμα στην Ελλάδα, τα σαλιγκάρια στην Κρήτη, όπου για τους Κρητικούς είναι εξαιρετικός "μεζές", ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα δύσκολα συναντάμε καταναλωτές σαλιγκαριών.
Αν και για μεγάλο χρονικό διάστημα στην παγκόσμια αγορά τροφίμων υπήρχε μια τάση προς την παγκοσμιοποίηση των γεύσεων των υφών και των οσμών, τελικά φαίνεται πως οι καταναλωτές κρατούν μια πολύ επιφυλακτική στάση. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι οι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ένα επιπλέον ποσό ώστε να καταναλώσουν ένα προϊόν του οποίου η διαδικασία παραγωγής και οι πρώτες ύλες θα είναι ίδια ή σε πολύ μικρό ποσοστό αλλαγμένες, ώστε να μην επηρεάζουν το βαθμό απόλαυσης που δέχονται κατά την κατανάλωση του.
Με απλά λόγια, οι καταναλωτές φαίνεται ότι έχουν την τάση να πληρώσουν για ένα αυθεντικό προϊόν και όχι για κάτι που μοιάζει με αυθεντικό.
Στη χώρα μας συναντάμε προϊόντα που έχουν ταυτιστεί με κάποιους τόπους όπως: πατάτες Νευροκοπίου, μήλα Ζαγοράς, μαστίχα Χίου, κρόκος Κοζάνης. βουβαλίσιο κρέας από τη λίμνη Κερκίνη, κ.α. Επιπλέον, δεν είναι τυχαίο που αρκετά προϊόντα «βαφτίζονται» έτσι ώστε να φαίνεται ότι προέρχονται από άλλη περιοχή, ώστε να είναι πιο αρεστά στο καταναλωτικό κοινό. Φαίνεται δηλαδή ότι το στοιχείο της εντοπιότητας μπορεί να επηρεάσει το καταναλωτικό κοινό.
Συνοψίζοντας, τα τοπικά και παραδοσιακά προϊόντα διατηρούν το στοιχείο της μοναδικότητας τόσο σε ό,τι αφορά τον τρόπο και τα μέσα παραγωγής τους όσο και στην σύνδεση αυτών με τον τοπικό πληθυσμό. Μοναδικότητα που σε πολλές περιπτώσεις υποστηρίζεται και από τα αντίστοιχα πιστοποιητικά.
Τα ερωτήματα όμως που προκύπτουν είναι αν τα προϊόντα αυτά είναι ικανά να στηρίξουν μια τοπική οικονομία ή όχι και αν μπορούν να είναι εξαγώγιμα προϊόντα ή όχι ... (Η απάντηση θα δοθεί σε επόμενο άρθρο...)
Κυργιάκος Λεωνίδας - Γεωπόνος
Περουλάκης Ιωάννης - Γεωπόνος, ΜΒΑ - Μελετητής
Λάρισα, 2410551326
Λάρισα, 2410551326
